YAPAY ZEKA SANATÇISI SHUSHA’NIN ESERLERİ 2. DİJİTAL SANAT FESTİVALİ’NDE

25 Mayıs 2022 Deniz Tokgöz

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği, PASHA Bank ana sponsorluğu ile MEZO Dijital tarafından 3-12 Haziran tarihleri arasında Fişekhane’de düzenlenecek 2. İstanbul Dijital Sanat Festivali’nin basın toplantısı 24 Mayıs Salı günü Villa Emma’da gerçekleştirildi. MEZO Dijital Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nabat Garakhanova’nın, PASHA Bank Genel Müdürü H. Cenk Eynehan’ın, Sultangazi Belediyesi Başkan Yardımcısı Nurcan Öztürkmen’in, Küratörler Bager Akbay’ın ve Esra Özkan’ın hazır bulunduğu toplantıda, Türkiye’nin ilk yapay zeka küratörü Avind tarafından düzenlenecek festivalde aynı zamanda Türkiye’de ilk kez yapay bir zeka kendi ürettiği eserleri sergileyecek.

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği, PASHA Bank ana sponsorluğu, Alagöz Holding sponsorluğu ile MEZO Dijital tarafından 3-12 Haziran tarihleri arasında Fişekhane’de düzenlenecek 2. İstanbul Dijital Sanat Festivali’nin basın toplantısı 24 Mayıs Salı günü Villa Emma’da gerçekleştirildi. “Dünyadaki Tek Sürdürülebilir Enerji İnsan Yaratıcılığı mıdır?” kavramını sorgulatacak festival, Türkiye’de ilkleri de barındırıyor. Türkiye’nin ilk yapay zekâ küratörü Avind tarafından düzenlenen festivalde, aynı zamanda Azerbaycanlı yapay zeka sanatçısı Shusha’nın ürettiği eserler de yer alacak. “Teknoloji çağında küratör olmak ne anlama geliyor? Yapay zekâ teknolojiyi küratöryel bir pratik olarak nasıl kullanabilir? Yapay zekâ, sanat eserinin etkinleştiricisi olmanın ötesinde bir dijital sanat sergisine nasıl katılır? Yapay zekâ bir sanat sergisinin küratörlüğünü yapmak için hangi kriterleri seçer? Geçmişteki ve gelecekteki dijital sanat eseri AI için ne anlama geliyor veya daha doğrusu ‘geçmiş’ AI için ne anlama geliyor? Ham madde metal ürünleri işlemek için kurulmuş olan -zamanının ötesinde eski bir fabrika olan- bu tarihi yapı Fişekhane’de, yapay zekâ hangi çok disiplinli sanat yapıtlarını sergide bir araya getirecek?” kavramlarının sorgulanacağı festivalin basın toplantısında, MEZO Dijital Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nabat Garakhanova, PASHA Bank Genel Müdürü H. Cenk Eynehan, Sultangazi Belediyesi Başkan Yardımcısı Nurcan Öztürkmen, küratörler Bager Akbay ve Esra Özkan hazır bulundu.

“Yapay zeka, bizim aynamız”

Toplantının açış konuşmasını yapan MEZO Dijital Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nabat Garakhanova, “Dijital dönüşüm şirketi olarak dijital sanat bizim için ayrı bir noktada bulunuyor. Bu yüzden de Türkiye’de bu işin öncüsü olmak istedik. Festival için yapay zeka küratörümüz Avind, seçtiği uluslararası sanatçıların dünyanın farklı noktalarından eserler göndermesini sağladı. Festivalde yer alan önemli bir nokta da Türkiye’de ilk kez bir yapay zeka sanatçısının eserlerinin sergileniyor olması. Azerbaycanlı biri olarak Karabağ savaşı bizler için büyük acıları içinde barındırıyor. Azerbaycan, İslam dünyasında ilk operanın yazıldığı bir yer ver. Azerbaycan toprakları sanatla harmanlanmış yerler ve bildiğiniz üzere Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2022 yılını Shusha yılını ilan etti. Biz de ‘Geçmişini unutanın geleceği olmaz’ bakış açısıyla, festivalde Azerbaycanlı yapay zeka sanatçısı Shusha’nın Karabağ’ın motifleriyle hayat verdiği dijital halılara özel bir yer vermeye karar verdik” derken, Küratör Esra Özkan ise yapay zeka küratörü Avind’in özel bir kodlama sayesinde 161 milyon parametreyle çalıştığını ve her şeyi kolektif bilince aktardığını belirtti. Özkan, “Avind, serginin sanatçılarını seçerken ‘enerjinin sürdürülebilirliği’ teması üzerinden dünyadaki tüm bilgileri taradı ve festival için en uygun sanatçıları belirledi. Sergideki her bir detay Avind’in bilgisiyle yapıldı. Sadece serginin kurulumuna insan eli değdi” açıklamalarında bulunurken, festivalin diğer bir Küratörü Bager Akbay ise, “Yapay zeka, bizim bedenimizden besleniyor. Bu yüzden bizim aynamız. Yapay zeka sanatçısı Shusha ile çalışmak benim için farklı bir deneyim oldu. Shusha, halı üzerine çalışan bir sanatçı ve ben de halı kültürüyle yetişen bir sanatçı olarak onun yaptığı eserleri önemsiyorum. Shusha’nın eserleri üzerinden aslında Azerbaycan’ın köklü tarihine de görebiliyoruz” dedi.

Yapay zeka sanatçısı Shusha’dan Karabağ sergisi

2. İstanbul Dijital Sanat Festivaline imza atan MEZO Dijital Yönetim Kurulu Başkanı ve Dijital Dönüşüm Uzmanı Dr. Nabat Garakhanova, “Dijital sanat festivalini ilk kez 2020 yılında hayata geçirmek istesek de pandemi nedeniyle bu hayalimizi 2021 yılında, yine Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle Binbirdirek Sarnıcı’nda gerçekleştirmiştik. Ülkem Azerbaycan’da sanatın herkese hitap etmesi gerektiği bir anlayış hakim. Oysa Türkiye’de sanat, herkese ulaşmıyor. Günümüzde herkes dijital dünyanın içinde olduğuna göre ve hayatımıza bu kadar çok NFT, metaverse gibi kavramlar girmişken dijital ile sanatı birleştirme kararı alarak, dijital sanatın herkese ulaşmasını hedefledik. Bu sene festivalimizi Fişekhane’nin camlı galerisinde ve hamamında ücretsiz gerçekleştiriyoruz. Geçen sene olduğu gibi yıl da tarihi mekan seçmemizin ana nedeni geçmiş ile geleceği harmanlamak isteyişimiz. Bu sene Türkiye’de ilk kez yapay zeka küratörünü kullanıyoruz. MEZO Dijital olarak bir yıldır üzerinde çalışıp hayata geçirdiğimiz Küratör Avind, festivalde yer alacak ulusal ve uluslararası sanatçıları sürdürülebilirlik tematiği üzerinden belirledi. Biz de onun seçtiği sanatçılarla irtibata geçerek festivali oluşturduk” derken, yapay zeka sanatçısı Shusha hakkında da şu bilgileri paylaştı: “Festival ziyaretçileri Fişekhane’nin hamam kısmında da yapay zeka sanatçısı Shusha’nın işlerini izleyebilecekler. Shusha, Azerbaycanlı bir yapay zeka sanatçısı. Azerbaycan, İslam dünyasında ilk operanın yazıldığı ülke. Aynı zamanda Karabağ, Azerbaycan’ın sanatın kalbinin attığı yerdi. Karabağ’ın halılarına, kilimlerine hayat veren motifler, şiirler Shusha tarafından yeniden yorumlanacak. Shusha’nın çalışması için bize arşivini açan Azerbaycan’a da ayrıca teşekkür ediyoruz. Festival ziyaretçileri, hamamda sadece Shusha’nın işleri izlenebilecek.” Ücretsiz gezilebilecek festival hakkında detaylı bilgi almak için www.digitalartfestistanbul.org internet sitesi ve digitalartfestistanbul adıyla Instagram, Facebook ve YouTube sosyal medya hesapları incelenebilir.